In the media

Counseling Amsterdam interviewed in the media

Radar+ / Not to worry about money

This article describes how best to deal with the worries you may have about money – especially in this time of financial crisis.

As this article was published in a Dutch magazine, it is advised to use Google translate to be able and read it in your own (English) language. Also, these magazine articles quote me, Jeannette Bolck, for their stories. To get a better impression of my personal approach please visit the Cases page.

Na een loopbaan van bijna dertig jaar bij hetzelfde bedrijf pluist informatiespecialist Gerrit Visser supermarktkrantjes uit op zoek naar goedkope boodschappen. Meneer Visser en zijn vrouw leven van een uitkering en komen elke maand duizend euro te kort. Dat vullen ze aan met hun spaargeld. Zijn grootste angst is dat hij een beroep moet doen op zijn kinderen.

Zomaar een verhaal uit de krant in een artikel dat werd geschreven ter gelegenheid van vijf jaar economische crisis. Dit soort verhalen stapelt zich op: de fotograaf die de helft minder opdrachten heeft, het goedlopend restaurant dat de deuren heeft moeten sluiten, de organisatieadviseur die nauwelijks meer voet aan de grond krijgt bij opdrachtgevers. Zelfs al heb je niet direct te maken met de gevolgen van de crisis – wat goed mogelijk is: volgens het CBS is de koopkracht van de Nederlanders de afgelopen vijf jaar slechts licht gedaald – dan nog is het bijna onvermijdelijk dat je je af en toe zorgen maakt over geld.

RadarPlus Spring2013_Pg 12Leuk is anders, maar dat gepieker is ook een kans om je relatie met geld onder de loep te nemen. Je geldzorgen verraden namelijk een boel over je hang ups, schrijft filosoof John Armstrong in zijn boek How to worry less about money. Logisch ook, vindt hij: geld heeft een diepgaande en langdurig effect op je leven, het kleurt voor een deel je identiteit, het bepaalt je relatie tot anderen, het kan voor verdeeldheid tussen generaties zorgen, het maakt mensen gul of juist hebberig, zet aan tot wijze en oerstomme daden. Vrijheid, macht, status, werk en bezit – allemaal thema’s die samenhangen met geld. Omdat geld zo’n belangrijke rol in ons leven speelt moeten we ons er ook zorgen over maken, schrijft Armstrong. Geldzorgen worden pas problematisch als je niet voldoende in staat bent om een aantal vragen te beantwoorden. Zo moet je helder voor ogen staan waar je precies geld voor nodig hebt. Hoeveel geld is dat, hoe kun je dat op de beste manier vergaren en welke financiële verantwoordelijkheden heb je tegenover anderen? Dit soort vragen levert werkbare antwoorden op. Nogal voor de hand liggend, zou je denken. Maar omdat de meeste mensen niet geneigd zijn om op een rationele manier over geld na te denken missen veel van ons die heldere en concrete antwoorden. De reden voor dit onhandige en emotionele gedrag is volgens Armstrong dat veel mensen zich automatisch terugtrekken van geldzaken omdat het spanning oproept. Want: geld is (bijna) nooit alleen maar geld. Om erachter te komen welke preoccupaties er schuilgaan achter dat gepieker moet je die terugtrekneiging bedwingen en ontleden waar je je werkelijk druk over maakt. Armstrong geeft een voorbeeld uit zijn eigen leven. Wanneer hij naar zijn auto kijkt – een afgeragd besje – begint hij te piekeren over geld. In eerste instantie heeft dat te maken met de angst voor de rest van zijn leven aan die auto vast te zitten. Als hij wat verder nadenkt ontdekt hij dat zijn zorgen minder te maken hebben met de auto dan met de manier waarop hij ermee omgaat: had hij beter voor de auto gezorgd dan zag het voertuig er niet zo ellendig uit. Een nieuwe auto zal eenzelfde lot beschoren zijn. Wanneer hij naar de auto kijkt ziet hij de gevolgen van zijn eigen luiheid. Dat doet pijn.

Ook ik heb doorgaans weinig zin om over geld na te denken – ik vind de terugtrek-hypothese van Armstrong dan ook aannemelijk. Mijn partner en ik zitten gemiddeld eens per maand om de tafel om de financiën te bespreken. Het is vanwege mijn plichtsgetrouwheid dat ik mijn stoel naast die van hem schuif en me met hem over onze inkomsten en uitgaven buig. Maar hoe hard ik ook doe alsof het een gezamenlijke inspanning is, moet ik tot mijn schaamte bekennen dat ik het denk- en rekenwerk voor het grootste deel aan hem overlaat. Aanvankelijk interpreteerde mijn weerzin over geldzaken als luiheid of gierigheid – maar heb inmiddels genoeg argumenten om met goed fatsoen te beweren dat ik noch lui noch gierig ben. Als ik probeer te beredeneren wat die spanning of aversie oproept is mijn instinctieve antwoord: de angst niet genoeg te hebben. Maar ook dat klopt niet volledig want over die angst heb ik mezelf als verstokte freelancer al vele malen heen moeten tillen. Dat heeft geresulteerd in het cappuccinobiervangnet: mijn mantra dat ik altijd nog cappuccino’s kan schuimen en biertjes kan tappen wanneer ik niet voldoende opdrachten binnen haal. Net als toen ik student was.

En terwijl ik die laatste zin tik valt het kwartje: mijn omgang met geld verraadt een weerzin om volwassen te worden (voor de duidelijkheid: ik ben vierendertig en heb twee kinderen, dus het wordt tijd). Ik heb een studentikoze oplossing voor mijn mogelijke toekomstige geldproblemen en na een paar jaar mijn eigen financiën voor mijn rekening te hebben genomen schuif ik langzaam de verantwoordelijk af op mijn partner. Ik verdien geld en dat is tot nog toe ruim voldoende om samen met hem het huishouden draaiend te houden. Maar hij heeft exact in de smiezen wat er binnenkomt en wat er uit gaat. Aan pensioenopbouw doe ik niet (‘volgend jaar’) en als ik aan een arbeidsongeschiktheidsverzekering denk krimp ik een beetje ineen.

RadarPlus Spring2013_Pg 13Maar dan? Hoe helpt de wetenschap dat je jezelf lui vindt, of onvolwassen? Dat werkt als volgt: Omdat je een psychologische bom hebt ontmanteld kun je eindelijk een goede en solide berekening te maken van wat je nodig hebt en beoordelen of je daar voldoende inkomsten voor hebt. Heb je te weinig dan kun je je afvragen of je op een andere manier aan meer geld zou kunnen komen. Tot slot moet je prioriteiten stellen. Om die prioriteiten met wijsheid te definiëren is het goed om een onderscheid te maken tussen dingen die je echt nodig hebt en dingen die je wilt. De dingen die je nodig hebt zijn niet perse zaken die nodig zijn om te overleven zoals voedsel en een dak boven je hoofd. Waar het om gaat is of datgene wat je wilt hebben bijdraagt aan de kwaliteit van je leven. Dat heeft niets met de prijs te maken. Een professionele violist die een extreem prijzige strijkstok wil kan tot de conclusie komen dat dat is wat hij nodig heeft. De hamvraag is of de aanschaf je helpt om te bloeien. Dit klinkt misschien wat hoogdravend, maar het is een essentieel verschil wanneer iemand iets wil – laten we zeggen een old timer – omdat zijn buurman er ook een heeft en het wel goed staat, of omdat hij een langdurige liefde en fascinatie voor oude auto’s heeft.

Mensen die weten wat belangrijk voor ze is in het leven kunnen daar hun uitgavenpatroon aanpassen. Een gezin dat verre reizen belangrijk vindt laat de dure gadgets aan zich voorbij gaan. Een echtpaar koopt een landgoed in Frankrijk omdat ze architectuurliefhebbers zijn en veranderen beiden van baan om hun nieuwe onderkomen te kunnen betalen. Weer een ander stel kiest ervoor om in een groot huis met een tuin te wonen omdat ze ruimte belangrijk vinden voor hun kinderen. Zij leveren in op etentjes en extravagante kleding. Wanneer je erin slaagt om tot een prioriteitenlijst te komen die je in staat stelt om het leven te leiden dat aansluit bij je waarden – jouw ideeën over wat het bestaan zinvol maakt – dan is het makkelijker om op andere uitgaven te bezuinigen. Voor een vrouw voor wie die ene maand Thailand per jaar essentieel is voor haar welzijn is het geen punt om af te zien van een duur paar schoenen. Een gitarist bijt graag op een houtje voor die ene gitaar. En iemand met een liefde voor mooie kleren geeft met plezier haar laatste cent uit aan een bijzondere jurk, zelfs als dat betekent dat ze die maand flink moet bezuinigen op haar boodschappen.

Geldzorgen hangen vaak samen met een gevoel van chaos. Durf je te kijken naar de bron van die chaos dan kun je rustig gaan zitten en een overzichtelijke boekhouding bijhouden. En als je dan ook nog in staat bent te bepalen waar je het liefst je geld aan besteed dan zul je merken dat je voor een goed en rijk leven niet veel geld nodig hebt.

Alice Petersen (36), freelance vormgever en moeder van drie.

RadarPlus Spring2013 Insert‘Ook al hebben we nog nooit geld moeten lenen of geleefd op een dieet van droog brood maak ik me geregeld zorgen over geld. Meer dan mijn man. Dat komt waarschijnlijk omdat hij tot voor kort al het geld verdiende en ik geen invloed kan uitoefenen op wat er binnen komt. Daar was ik echt klaar mee en mede daarom ben ik ook weer gaan werken. Maar goed, op korte termijn kan ik nooit zoveel verdienen als hij, dus de afhankelijkheid blijft. Met een gezin van vijf gaat er maandelijks een schip geld de deur uit. Soms word ik wakker met zorgen. Totdat ik me voor de zoveelste keer realiseer dat ik van piekeren niet rijker wordt. Dan gaat het gemaal nog wat door, maar uiteindelijk stopt het wel weer. Stel dat we nooit echt in de problemen komen, dan zou het toch zonde zijn als ik me mijn leven lang zorgen heb gemaakt. Mijn man vindt mijn zorgen niet reëel. Ik vind zijn zorgeloosheid niet reëel. Hij zou rustig van ons laatste geld naar het buitenland op vakantie gaan en daarna een nieuwe computer kopen. En vervolgens zijn baan opzeggen en gaan freelancen met nauwelijks reserve. Daar krijg ik het Spaans benauwd van. Nu gaan we uiteindelijk, om mij te plezieren, vakantie vieren in een huisje van kennissen en kopen we geen nieuwe computer. Verder bezuinigen we door de extra’s weg te halen: minder vaak een oppas laten komen bijvoorbeeld. Dat vindt mijn man niet leuk want dat betekent dat we elkaar minder zien: als ik wegga moet hij thuis zijn en andersom. Andere bezuinigingsmaatregelen zijn minder koffie of eten buiten de deur halen. Naar de Dirk in plaats van de Albert Heijn. Vaker goedkope pastaatjes maken in plaats van zalm. Op een avond de stapel kapotte broeken van de kinderen voorzien van kniestukken in plaats van ze weg te gooien en nieuwe te kopen. Nauwelijks ingrijpende veranderingen die wel bevredigend voelen. Ik zou meer moeite hebben met het bezuinigen op muziekles of sportclubjes, maar dat zou de volgende stap zijn.’

Advies van psycholoog en life coach Jeannette Bolck

‘Maak allereerst een overzicht: wat heb je nodig, wat komt er binnen, wat kom je tekort. Dan weet je waar je staat. De tweede stap is om je ideeën en gedachten over je situatie te onderzoeken. Piekeren over geld betekent in de meeste gevallen dat je gedachten niet overeenkomen met de werkelijkheid. Bijvoorbeeld: ‘Ik moet meer geld verdienen anders kom ik niet rond.’ Een bekende methode uit de cognitieve gedragstherapie is om deze gedachten op waarheid te onderzoeken. Wat zijn de feiten die de gedachte ondersteunen? Welke feiten spreken de gedachte tegen? Als je jezelf deze vragen consequent stelt en een feitelijk antwoord kunt formuleren dan zul je merken dat het geloof in de negatieve gedachte minder wordt. Een andere belangrijke tip is: sta jezelf de emoties toe die geldzaken bij je oproepen – irritatie, nervositeit – toe maar verbind er geen conclusies aan. Laat ze voor wat ze zijn: gevoelens. Loslaten doe je door je te richten op wat er nu aan de hand is, en gedachten over de dingen die zouden kunnen gebeuren te leren herkennen als irreëel. De gevoelens zijn echt, maar de ideeën waarop ze zijn gebaseerd zijn slechts ongefundeerde gedachten. Door steeds dat onderscheid te maken wordt het langzaam makkelijker gevoel van gedachte te onderscheiden en kun je het gevoel meer laten voor wat het is. Wanneer je je emoties te serieus neemt dan kost dat energie. Daardoor neemt je mentale weerstand af en ben je sneller geneigd tot doemdenken. Is er wel degelijk reden tot zorgen wees dan praktisch en win advies in van een professioneel iemand: een financieel coach of een boekhouder bijvoorbeeld. Het kan betekenen dat je een aantal serieuze aanpassingen moet doen: kleiner wonen, meer werken, een andere baan. Ook zinvol: praat over je geldzorgen met anderen, kijk of je wat kunt leren. Verder is het goed om te bewegen en sporten wanneer je veel piekert: door te bewegen houd je je brein actief en creatief.’

Jeannette Bolck: www.counselingamsterdam.nl

Write a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *