WIT Wedding / Explosion hazard

This article describes how to deal with (pre-)wedding irritations.

As this article was published in a Dutch magazine, it is advised to use Google translate to be able and read it in your own (English) language. Also, these magazine articles quote me, Jeannette Bolck, for their stories. To get a better impression of my personal approach please visit the Cases page.

Ontploffingsgevaar

Een moeder die bovenop je bruiloft zit, een partner die niet lijkt te beseffen dat er een bruiloft moet worden georganiseerd; genoeg aanleidingen om uit je vel te springen als je gaat trouwen. In je huwelijk straks trouwens ook. Klein probleem: het helpt niet. Hoe ga je wél constructief om met irritaties?

Mijn schoonmoeder zag onze bruiloft als een uitgelezen kans om in het middelpunt van de belangstelling te staan”, vertelt Sandra Becker. “Ze kondigde doodleuk aan dat zij zou speechen. Tijdens de ceremonie! De brutaliteit! Ik erger me altijd al aan haar koninginnesyndroom en dit was de limit. Ik reageerde snibbig en zei: ‘Nou nee, dat is nou niet bepaald de bedoeling’. En toen was het ellende: mijn schoonmoeder was tot in het diepst van haar ziel gekrenkt en mijn vriend was boos: ik had wel wat meer tact kunnen gebruiken.” Het helpt inderdaad niet om in de aanval te gaan, legt psycholoog Jeannette Bolck uit. “De bron van je irritatie kan heel valide zijn, maar als je boos wordt, stuit je op onbegrip bij de ander, die zich misschien van geen kwaad bewust is. Het is voor diegene ook heel moeilijk om naar je te luisteren als je al je kwaadheid over hem uitstort. Meestal is dan de primaire reactie terug te slaan, met woorden. Voor je het weet heb je ruzie en voelt iedereen zich ellendig.”

De druppel

Als irritaties leiden tot een ontploffing, komt dit vaak door de bekende druppel die de emmer doet overlopen. Jeannette: “Je hebt dan eerder irritaties, teleurstellingen en ongenoegens onderdrukt. Meestal heeft dit met onzekerheid te maken: je vindt dat je niet moet zeuren, wilt niet onaardig gevonden worden, of voelt je verdrietig: ben ik het niet waard om rekening mee te houden?” Als je deze gevoelens opkropt, wat vaak onbewust gebeurt, ontstaan weerstand en woede. Een klein incident kan dan zorgen voor een ontploffing. Jeannette: “In feite is het geprojecteerde boosheid: je wordt boos op de ander omdat je niet eerder voor jezelf bent opgekomen.” Het is volgens de psycholoog belangrijk om bij irritaties mild naar jezelf te kijken. “Je mag best teleurgesteld zijn of boos, dat is heel menselijk. Probeer voor jezelf uit te zoeken wat je precies vervelend vindt en waarom. Ga er niet vanuit dat je de ander doorziet, vul niets in. Door je irritatie kun je geneigd zijn de ander negatief te interpreteren.” Wat ook helpt is de behoefte-vraag: welke behoefte van jou is in het gedrang? Wat vind je belangrijk maar ‘krijg’ je niet? In het geval van Sandra kan dat bijvoorbeeld respect zijn.

Ze kan het gevoel hebben dat haar schoonmoeder haar niet respecteert, wat ze natuurlijk wel graag wil. Deze vragen helpen je helder te krijgen wat er speelt en op een constructieve manier het gesprek aan te gaan. Je kunt beter uitleggen welk gevoel je krijgt door wat de ander deed of zei, en hoe je graag zou willen dat het gaat.

Zelfzorg

Daarnaast kunnen irritaties te maken hebben met hoe je in je vel zit. Jeannette: “Je bent de ene dag veel sneller geïrriteerd dan de andere dag. Ben je heel druk of gestresst, zoals vaak bij het organiseren van een bruiloft, dan kun je minder hebben.” Ook in het dagelijks leven samen zijn er sneller irritaties als je moe bent. De een ploft na een dag hard werken op de bank met een glas wijn; de ander duikt de keuken in om te koken en vraagt cynisch: ‘Lig je lekker?’. Jeanette: “Irritaties zijn dan ook een teken dat je beter voor jezelf moet zorgen. Als je dat doet, zul je zien dat je meer kunt hebben. Raak je toch geïrriteerd, dan kun je rustiger reageren.” Het is goed om bij jezelf na te gaan op welke momenten je geïrriteerd raakt en welke thema’s daarbij betrokken zijn, bijvoorbeeld een eerlijke verdeling van de taken. En kijk dan hoe je daarmee zelf bezig bent. Je bent eigenlijk bekaf na een dag hard werken, maar móet van jezelf meteen koken. Jeanette: “Wat hier dan achter zit, is dat je veel van jezelf eist: ik mag pas rustig aandoen als ik al mijn taken heb gedaan. Of: mijn huis moet er altijd netjes uitzien. Of, in het geval van een bruiloft: het moet helemaal perfect zijn. En dan kun je je ergeren aan mensen die daar losser mee omgaan. Het voelt dan alsof alle lasten op jouw schouders rusten en soms zelfs alsof de ander je dwarsboomt.” Hierbij speelt jaloezie ook een rol, legt de psycholoog uit. “Je wilt zelf ook wel wat rustiger aandoen, zoals je partner, maar vindt dat er eerst nog van alles gedaan moet worden. Je bent dan vooral jaloers op zijn ontspannen gevoel, niet op hoe hij is.”

SANDRA: ‘Ik ergerde me altijd al aan haar koninginne-syndroom, maar dit was de limit’

Wij-probleem

Maar daarmee is niet elke irritatie opgelost, zoals met Sandra’s schoonmoeder of een partner die lui of juist perfectionistisch is. “Besef dat de ander het wel eens anders kan zien”, legt Jeanette uit. “Die vindt het misschien niet zo belangrijk hoe de uitnodigingen eruit zien en bedenkt niet dat jij misschien andere wensen hebt. Waar het om gaat is dat je accepteert dat jullie verschillend zijn. Dit betekent niet dat je je erbij neerlegt, maar dat je erkent dat er een verschil is.” En dan? Jeanette: “Maak er een wij-probleem van. Je kunt uitleggen wat de situatie met je doet en vragen of die ander je wil helpen het probleem op te lossen. Heb je bijvoorbeeld het gevoel dat je partner niet betrokken is bij de organisatie van je bruiloft, zeg dan: ‘Ik vind het zwaar om zoveel alleen te moeten beslissen en regelen. Ik zou graag willen dat de taken eerlijk verdeeld zijn en we meer samen doen.’ Met zo’n benadering kom je veel verder. Houdt een ander dan nog geen rekening met je, dan kun je zeggen: ‘Ik begrijp niet dat als ik ergens veel last van heb, of iets heel belangrijk vind, je daar geen rekening mee houdt’.”

Een grens stellen

Bij Sandra liep het helaas hoog op. “Na de escalatie heeft mijn schoonmoeder mijn vriend gebeld en heel zielig gedaan. Dat ze zo verdrietig was over mijn reactie, zo graag op dit belangrijke moment iets persoonlijks wilde zeggen, enzovoort. Met als gevolg dat hij het wel goed vond en ik niet.” Als de ander niet bereid is rekening te houden met jouw wensen, kun je de confrontatie aangaan; een grens stellen, legt Jeanette uit. “Maar vaak durven mensen dat niet uit angst voor de consequenties. Je moet er op durven vertrouwen dat iemand niet zomaar met je breekt. En accepteren dat de ander je misschien even niet aardig vindt. Sta er eens bij stil wat de voordelen zijn van het niet uitspreken van je standpunt, en wat het je kost. Vind je het echt heel moeilijk om je grenzen aan te geven, oefen dan in minder heftige situaties en bij mensen bij wie je je veilig voelt.” In plaats van de confrontatie aangaan, kun je ook kijken wat het je oplevert als je de situatie accepteert. “Dan gaat het niet zoals jij wilt, en dat kan heel jammer zijn, maar je hebt wel meer rust. Het kan je ook een goed gevoel geven om de ander tegemoet te komen, als je ziet hoe gelukkig hem dit maakt. Het is dus een kwestie van afwegen.” Sandra en haar vriend kozen voor de gulden middenweg. Zijn moeder mocht speechen tijdens het diner. Sandra: “Ik baalde er eerst van, had helemaal geen zin in haar one-woman show, maar het was beter dan een familieruzie, waarbij ook nog eens mijn relatie onder druk kwam te staan. Dat was het mij niet waard.”

Bescherm jezelf

Dan heb je nog de situatie waarbij iemand je tijdens je bruiloft irriteert. De DJ draait slecht, een vriendin neemt haar kinderen mee terwijl je nog zo hebt gezegd dat de bruiloft zonder kinderen is. Jeanette: “Ik zou zeggen: doe jezelf een lol en laat het gaan. Jíj bent degene die er last van heeft als je je ergens aan stoort en meestal kun je er op dat moment toch niets aan veranderen. Het heeft dan weinig zin om er op dat moment een issue van te maken. Dat levert alleen maar een hoge bloeddruk op. Bescherm jezelf door van tevoren te beseffen dat er altijd wel iets anders gaat dan gepland.” Na de bruiloft kun je natuurlijk nog aan diegene vragen waarom hij deed wat jou irriteerde. Misschien is er een reden voor en zo niet, dan kun je vertellen dat je het jammer vindt. “Wat vaak helpt bij irritaties is beseffen dat de ander niet probeert jou dwars te zitten, maar bezig is een eigen behoefte te vervullen. Het is geen actie tégen jou.”

Tips om irritaties af te zwakken

• Ga een stukje wandelen
• Schrijf het van je af
• Blaas stoom af bij vrienden
• Doe een bodyscan (voel in je lichaam waar de spanning zit)
• Blijf rustig ademhalen

www.counselingamsterdam.nl